Bộ thủ tiếng Trung - Tiếng Trung Avika

1. Bộ thủ và ý nghĩa của bộ thủ :

Bộ thủ là thành phần cơ bản và cốt yếu cấu tạo nên chữ viết trong tiếng Trung. Trong tiếng Trung có tất cả 214 bộ thủ, phần lớn những bộ thủ này không thể phân tách ra nữa nếu không chúng sẽ trở nên vô nghĩa. Một chữ Hán sẽ được cấu tạo từ một hay nhiều bộ Thủ ghép lại với nhau, từ bộ thủ có thể đoán được sơ lược ý nghĩa của từ. Các thành phần không thuộc bộ thủ của chữ thường liên quan đến việc biểu âm (cách đọc của từ), hoặc ngược lại. Học bộ thủ sẽ giúp chúng ta có thể phân loại chữ Hán, dễ dàng nhớ mặt chữ và nghĩa.

Hiện nay có rất nhiều từ điển tiếng Hán xây dựng theo hình thức tra cứu theo các bộ vì như vậy sẽ tiết kiệm được phần lớn thời gian tra cứu.

2. Các nét của 214 bộ thủ trong tiếng Hán :

Trong từ điển chữ Hán từ thời xưa đến nay, các dạng chữ đều được gom thành từng nhóm theo bộ thủ. 214 bộ thủđược sắp xếp theo số lượng nét viết, trong các từ điển chữ Hán cách sắp xếp các bộ thủ này thường theo cách xếp của Từ Điển Khang Hy (康煕辞典), từ điển xuất hiện lần đầu tiên đời nhà Thanh ở Trung Quốc.

• Cách đọc và ý nghĩa của 214 bộ thủ :

a, Bộ thủ 1 nét:

1	一	Yī	nhất	số một
2	〡	Kǔn	cổn	nét sổ
3	丶	Zhǔ	chủ	điểm, chấm
4	丿	Piě	phiệt	nét sổ xiên qua trái
5	乙	Yī	ất	vị trí thứ hai trong thiên can
6	亅	Jué	quyết	nét sổ có móc

b, Bộ thủ 2 nét:

7	二	Èr	nhị	số hai
8	亠	Tóu	đầu	chỉ biểu thị nét chữ
9	人	Rén	nhân	người
10	儿	Rén	nhân	người
11	入	rù	nhập	vào
12	八	Bā	bát	số tám
13	冂	Jiōng	quynh	vùng biên giới xa; hoang địa
14	冖	mì	mịch	trùm khăn lên
15	冫	Bīng	băng	nước đá
16	几	Jǐ	kỷ	ghế nhựa
17	凵	Kǎn	khảm	há miệng
18	刀	dāo	đao	con dao, cây đao (vũ khí)
19	力	lì	lực	sức mạnh
20	勹	bā	bao	bao bọc
21	匕	bǐ	chuỷ	cái thìa (cái muỗng)
22	匚	fāng	phương	tủ đựng
23	匚	xǐ	hệ	che đậy, giấu giếm
24	十	shí	thập	số mười
25	卜	bǔ	bốc	xem bói
26	卩	jié	tiết	đốt tre
27	厂	hàn	hán	sườn núi, vách đá
28	厶	sī	khư, tư	riêng tư
29	又	yòu	hựu	lại nữa, một lần nữa

c,Bộ thủ 3 nét:

30	口	kǒu	khẩu	cái miệng
31	囗	wéi	vi	vây quanh
32	土	tǔ	thổ	đất
33	士	shì	sĩ	kẻ sĩ
34	夂	zhǐ	trĩ	đến ở phía sau
35	夊	sūi	tuy	đi chậm
36	夕	xì	tịch	đêm tối
37	大	dà	đại	to lớn
38	女	nǚ	nữ	nữ giới, con gái, đàn bà
39	子	zǐ	tử	con; tiếng tôn xưng: «Thầy», «Ngài»
40	宀	mián	miên	mái nhà mái che
41	寸	cùn	thốn	đơn vị «tấc» (đo chiều dài)
42	小	xiǎo	tiểu	nhỏ bé
43	尢	wāng	uông	yếu đuối
44	尸	shī	thi	xác chết, thây ma
45	屮	chè	triệt	mầm non, cỏ non mới mọc
46	山	shān	sơn	núi non
47	巛	chuān	xuyên	sông ngòi
48	工	gōng	công	người thợ, công việc
49	己	jǐ	kỷ	bản thân mình
50	巾	jīn	cân	cái khăn
51	干	gān	can	thiên can, can dự
52	幺	yāo	yêu	nhỏ nhắn
53	广	ān	nghiễm	mái nhà
54	廴	yǐn	dẫn	bước dài
55	廾	gǒng	củng	chắp tay
56	弋	yì	dặc	bắn, chiếm lấy
57	弓	gōng	cung	cái cung (để bắn tên)
58	彐	jì	kệ	đầu con nhím
59	彡	shān	sam	lông tóc dài
60	彳	chì	xích	bước chân trái

d, Bộ thủ 4 nét

61	心 (忄)	xīn	tâm	quả tim, tâm trí, tấm lòng
62	戈	gē	qua	cây qua (một thứ binh khí dài)
63	戶	hù	hộ	cửa một cánh
64	手(扌)	shǒu	thủ	tay
65	支	zhī	chi	cành nhánh
66	攴(攵)	pù	phộc	đánh khẽ
67	文	wén	văn	văn vẻ, văn chương, vẻ sáng
68	斗	dōu	đẩu	cái đấu để đong
69	斤	jīn	cân	cái búa, rìu
70	方	fāng	phương	vuông
71	无	wú	vô	không
72	日	rì	nhật	ngày, mặt trời
73	曰	yuē	viết	nói rằng
74	月	yuè	nguyệt	tháng, mặt trăng
75	木	mù	mộc	gỗ, cây cối
76	欠	qiàn	khiếm	khiếm khuyết, thiếu vắng
77	止	zhǐ	chỉ	dừng lại
78	歹	dǎi	đãi	xấu xa, tệ hại
79	殳	shū	thù	binh khí dài
80	毋	wú	vô	chớ, đừng
81	比	bǐ	tỷ	so sánh
82	毛	máo	mao	lông
83	氏	shì	thị	họ
84	气	qì	khí	hơi nước
85	水(氵)	shǔi	thuỷ	nước
86	火(灬)	huǒ	hỏa	lửa
87	爪	zhǎo	trảo	móng vuốt cầm thú
88	父	fù	phụ	cha
89	爻	yáo	hào	hào âm, hào dương (Kinh Dịch)
90	爿(丬)	qiáng	tường	mảnh gỗ, cái giường
91	片	piàn	phiến	mảnh, tấm, miếng
92	牙	yá	nha	răng
93	牛	níu	ngưu	trâu
94	犬 (犭)	quản	khuyển	con chó

e, Bộ thủ 5 nét

95	玄	xuán	huyền	màu đen huyền, huyền bí
96	玉	yù	ngọc	đá quý, ngọc
97	瓜	guā	qua	quả dưa
98	瓦	wǎ	ngõa	ngói
99	甘	gān	cam	ngọt
100	生	shēng	sinh	sinh đẻ, sinh sống
101	用	yòng	dụng	dùng
102	田	tián	điền	ruộng
103	疋( 匹)	pǐ	thất	đơn vị đo chiều dài, tấm (vải)
104	疒	nǐ	nạch	bệnh tật
105	癶	bǒ	bát	gạt ngược lại, trở lại
106	白	bái	bạch	màu trắng
107	皮	pí	bì	da
108	皿	mǐn	mãnh	bát dĩa
109	目	mù	mục	mắt
110	矛	máo	mâu	cây giáo để đâm
111	矢	shǐ	thỉ	cây tên, mũi tên
112	石	shí	thạch	đá
113	示 (礻)	shì	thị; kỳ	chỉ thị; thần đất
114	禸	róu	nhựu	vết chân, lốt chân
115	禾	hé	hòa	lúa
116	穴	xué	huyệt	hang lỗ
117	立	lì	lập	đứng, thành lập

f, Bộ thủ 6 nét

118	竹	zhú	trúc	tre trúc
119	米	mǐ	mễ	gạo
120	糸 (糹, 纟)	mì	mịch	sợi tơ nhỏ
121	缶	fǒu	phẫu	đồ sành
122	网 (罒, 罓)	wǎng	võng	cái lưới
123	羊	yáng	dương	con dê
124	羽(羽)	yǚ	vũ	lông vũ
125	老	lǎo	lão	già
126	而	ér	nhi	mà, và
127	耒	lěi	lỗi	cái cày
128	耳	ěr	nhĩ	tai (lỗ tai)
129	聿	yù	duật	cây bút
130	肉	ròu	nhục	thịt
131	臣	chén	thần	bầy tôi
132	自	zì	tự	tự bản thân, kể từ
133	至	zhì	chí	đến
134	臼	jiù	cữu	cái cối giã gạo
135	舌	shé	thiệt	cái lưỡi
136	舛	chuǎn	suyễn	sai suyễn, sai lầm
137	舟	zhōu	chu	cái thuyền
138	艮	gèn	cấn	quẻ Cấn (Kinh Dịch); dừng, bền cứng
139	色	sè	sắc	màu, dáng vẻ, nữ sắc
140	艸(艹)	cǎo	thảo	cỏ
141	虍	hū	hô	vằn vện của con hổ
142	虫	chóng	trùng	sâu bọ
143	血	xuè	huyết	máu
144	行	xíng	hành	đi, thi hành, làm được
145	衣(衤)	yī	y	áo
146	襾	yà	á	che đậy, úp lên

g, Bộ thủ 7 nét

147	見(见)	jiàn	kiến	trông thấy
148	角	jué	giác	góc, sừng thú
149	言	yán	ngôn	nói
150	谷	gǔ	cốc	khe nước chảy giữa hai núi, thung lũng
151	豆	dòu	đậu	hạt đậu, cây đậu
152	豕	shǐ	thỉ	con heo, con lợn
153	豸	zhì	trãi	loài sâu không chân
154	貝(贝)	bèi	bối	vật báu
155	赤	chì	xích	màu đỏ
156	走 (赱)	zǒu	tẩu	đi, chạy
157	足	zú	túc	chân, đầy đủ
158	身	shēn	thân	thân thể, thân mình
159	車(车)	chē	xa	chiếc xe
160	辛	xīn	tân	cay
161	辰	chén	thần	nhật, nguyệt, tinh; thìn (12 chi)
162	辵 (辶 )	chuò	sước	chợt bước đi chợt dừng lại
163	邑(阝)	yì	ấp	vùng đất, đất phong cho quan
164	酉	yǒu	dậu	một trong 12 địa chi
165	釆	biàn	biện	phân biệt
166	里	lǐ	lý	dặm; làng xóm

h, Bộ thủ 8 nét

167	金	jīn	kim	kim loại; vàng
168	長(镸 , 长)	cháng	trường	dài; lớn (trưởng)
169	門 (门)	mén	môn	cửa hai cánh
170	阜 (阝- )	fù	phụ	đống đất, gò đất
171	隶	dài	đãi	kịp, kịp đến
172	隹	zhuī	truy, chuy	chim đuôi ngắn
173	雨	yǚ	vũ	mưa
174	青(靑)	qīng	thanh	màu xanh
175	非	fēi	phi	không
176	面(靣)	miàn	diện	mặt, bề mặt
177	革	gé	cách	da thú; thay đổi, cải cách
178	韋(韦)	wéi	vi	da đã thuộc rồi
179	韭	jiǔ	phỉ, cửu	rau phỉ (hẹ)

i, Bộ thủ 9 nét

180	音	yīn	âm	âm thanh, tiếng
181	頁(页)	yè	hiệt	đầu; trang giấy
182	風(凬, 风)	fēng	phong	gió
183	飛(飞 )	fēi	phi	bay
184	食(飠, 饣 )	shí	thực	ăn
185	首	shǒu	thủ	đầu
186	香	xiāng	hương	mùi hương, hương thơm

k, Bộ thủ 10 nét

187	馬(马)	mǎ	mã	con ngựa
188	骫	gǔ	cốt	xương
189	高	gāo	cao	cao
190	髟	biāo	bưu, tiêu	tóc dài; sam (shān)=cỏ phủ mái nhà
191	鬥	dòu	đấu	vị trí thứ hai trong thiên can
192	鬯	chàng	sưởng	rượu nếp; bao đựng cây cung
193	鬲	gé	cách	tên một con sông xưa; (lì)= cái đỉnh
194	鬼	gǔi	quỷ	con quỷ

l, Bộ thủ 11 nét

195	魚(鱼)	yú	ngư	con cá
196	鳥(鸟)	niǎo	điểu	con chim
197	鹵	lǔ	lỗ	đất mặn
198	鹿	lù	lộc	con hươu
199	麥(麦)	mò	mạch	lúa mạch
200	麻	má	ma	cây gai

m,Bộ thủ 12 nét

201	黃	huáng	hoàng	màu vàng
202	黍	shǔ	thử	lúa nếp
203	黑	hēi	hắc	màu đen
204	黹	zhǐ	chỉ	may áo, khâu vá

o, Bộ thủ 13 nét

205	黽	mǐn	mãnh	con ếch; cố gắng (mãnh miễn)
206	鼎	dǐng	đỉnh	cái đỉnh
207	鼓	gǔ	cổ	cái trống
208	鼠	shǔ	thử	con chuột

p, Bộ thủ 14 nét

209	鼻	bí	tỵ	cái mũi
210	齊 (斉 , 齐 )	qí	tề	ngang bằng, cùng nhau

q, Bộ thủ 15 nét

211

齒 (齿, 歯 )

chǐ

xỉ

răng

r, Bộ thủ 16 nét

212	龍 (龙 )	lóng	long	con rồng
213	龜 (亀, 龟 )	guī	quy	con rùa

s,Bộ thủ 17 nét

214

龠

yuè

dược

sáo 3 lỗ

Trong 214 bộ có 50 bộ là được sử dụng được sử dụng nhiều nhất và xuất hiện nhiều nhất trong các chữ Hán hiện đại :

1. 人 nhân (亻)	2.  刀 đao (刂)	3.  力 lực	4. 口 khẩu	5. 囗 vi	6. 土 thổ
7. 大 đại	8. 女 nữ	9. 宀 miên	10. 山 sơn	11. 巾 cân	12. 广 nghiễm
13. 彳 xích	14. 心 tâm (忄)	15. 手 thủ (扌)	16. 攴 phộc (攵)	17. 日 nhật	18. 木 mộc
19. 水 thuỷ (氵)	20. 火 hoả (灬)	21. 牛 ngưu	22. 犬 khuyển	23. 玉 ngọc	24. 田 điền
25. 疒 nạch	26. 目 mục	27. 石 thạch	28. 禾 hoà	29. 竹 trúc	30. 米 mễ
31. 糸 mịch	32. 肉 nhục	33.艸 thảo (艹)	34. 虫 trùng	35. 衣 y (衤)	36. 言 ngôn
37. 貝 bối	38. 足 túc	39. 車 xa	40. 辶 sước	41. 邑 ấp阝+ (phải)	42. 金kim
43. 門 môn	44. 阜 phụ 阝- (trái)	45. 雨  vũ	46. 頁 hiệt	47. 食 thực	48. 馬 mã
49. 魚 ngư	50. 鳥 điểu

3. Cách học các bộ thủ :

• Trước hết, ta cần nắm rõ được ý nghĩa của các bộ thủ để dễ dàng đoán được nghĩa của các chữ. Ngoài ra chúng ta cũng nên nhớ thêm vị trí thường đứng của các bộ thủ trong chữ Hán. Vị trí của các bộ thủ không cố định mà nó biến đổi linh hoạt trong từng chữ, có thể ở bên trái, bên phải, bên trên, bên dưới hoặc bao xung quanh. Phương pháp chiết tự (chẻ chữ, phân tích chữ) là một cách nhớ chữ Trung Quốc nhanh và hiệu quả.
• Học bộ thủ qua hình ảnh : Tiếng Trung thuộc loại chữ tượng hình nên việc học các chữ qua những hình ảnh tương quan tương đồng với chữ hay tương đồng với ý nghĩa của chữ là khá phổ biến
• Học bộ thủ qua thơ: Chúng ta cũng có thể học các bộ thủ qua bài thơ diễn thủ ca gồm 82 câu
• Tuy nhiên, để nhớ được các bộ thủ cách tốt nhất vẫn là chăm chỉ viết nhiều và đọc nhiều.

The post Bộ thủ tiếng Trung appeared first on Tiếng Trung Avika.

Nguồn: Tiếng Trung Avika https://tiengtrungavika.vn/bo-thu-tieng-trung/
Xem thêm các tin tức khác tại Tiếng Trung Avika